Aan ambitie geen gebrek - column van e-truck expert Johnny Nijenhuis

"Hij zat al twee weken in het vakje nog te lezen. Ik kwam er gewoon eventjes niet aan toe. Maar als ik geweten had wat erin staat, had ik waarschijnlijk alles uit m’n handen laten vallen om alle in’s en out’s te weten te komen.

Over welk rapport ik het heb? Market development of climate-friendly technologies in heavy-duty road freight transport in germany and Europe. Een rapport vol met allerlei waardevolle inzichten over de ontwikkeling van de markt voor elektrische vrachtwagens in Europa in het algemeen en Duitsland in het bijzonder.

De meeste grote truckfabrikanten zoeken regelmatig de publiciteit met hun ambities rondom zero-emission trucks. De meeste, want Italianen en Nederlanders (of Amerikanen, zo u wilt) houden liever de kaarten tegen de borst. De anderen grote vijf merken stellen in ronkende persberichten dat in 2025 maar liefst 10% van hun verkochte aantal trucks, een elektrische aandrijflijn heeft.

Ook over 2030 wordt er openlijk gecommuniceerd. Renault en Scania willen 50% van hun verkochte aantallen uitvoeren met een elektrische aandrijflijn. MAN maakt het onderscheid tussen de lange baan en alles wat daaronder zit met respectievelijk 40% en 60% met een elektrische aandrijflijn. Mercedes-Benz denkt dat tot wel 60% van de trucks die ze verkoopt in 2030, een elektromotor aan boord hebben. Volvo spant in dit geval de kroon met 70%.

Behoorlijk ambitieuze doelstellingen. En 2030 lijkt ver weg, maar over minder dan zes en een half jaar hebben wij elkaar de beste wensen toegewenst en zijn we aan het nieuwe decennium begonnen. Terwijl afgelopen jaar, in Nederland nog geen 1% van de geregistreerde trucks elektrisch was. In dat licht zijn die merken dus heel wat van plan.

Maar leer mij die truckmerken kennen. Die zijn er niet dol op om dingen te roepen waar ze later op kunnen worden afgerekend. Het openlijk roepen van dergelijke ambities deed mij vermoeden dat de interne ambities wellicht nog een stapje hoger lagen. Niet voor niets zag ik het afgelopen jaar de ambities van Renault en Volvo al naar boven worden bijgesteld. Het vreemde is, ze worden niet eens gedwongen door (Europese) regelgeving. Blijkbaar meent men het écht.

Dat is ook precies wat blijkt uit bovenstaand onderzoek met de lange naam. Niet alleen de uitkomsten van het onderzoek zijn spannend. Ook de manier van onderzoek doen, laat de ruimte voor de verbeelding. Het onderzoek is uitgevoerd door een onafhankelijk advocatenkantoor. Dit advocatenkantoor heeft zogenaamde cleanroom talks gevoerd met de belangrijkste truckfabrikanten van Europa. Ik zie het direct voor me, een donkere kamer waar enkel licht komt van de hanglamp die vlak boven een tafel hangt met aan weerszijden twee houten stoelen.

Schijnbaar hebben de truckmerken slechte ervaringen met het delen van elkaars interne data, dus moesten de gesprekken strikt gescheiden worden gevoerd. Er werd namelijk ook gevraagd naar de verkoopvoorspellingen van alle individuele truckmerken. Dan in het bijzonder de verdeling tussen het aantal dieseltrucks en het aantal trucks met een zero-emission aandrijflijn. Nogal bedrijfsgevoelige informatie. Veilig bewaard in een koffertje met een codeslot. Het papiertje met de verkoopvoorspellingen wordt -enigszins twijfelend- over tafel geschoven naar de advocaten. Die knikken naar elkaar en zonder dat er een woord gesproken is, scheiden de wegen van de advocaten en de truckfabrikanten.

Toegegeven, misschien maak ik het spannender dan het in werkelijkheid was. Maar de uitkomsten van het onderzoek waren weldegelijk spannend! Want in 2025 liggen de openlijk gecommuniceerde amibities (10% elektrisch) nog wel in lijn met de interne verwachtingen (11,3% voor de Europese markt en 12,56% voor de Duitse markt. Maar het blijkt dat men voor 2030 veel hogere verwachtingen heeft dan terug te vinden is in de persberichten. Voor de totale Europese wordt een marktaandeel van 63,4% verwacht. Voor de Duitse markt loopt dit percentage zelfs op tot 74,3%!

De verwachting van de grote Europese truckmerken is dus dat drie van de vier verkochte trucks in Duitsland in 2030 een zero-emission aandrijflijn hebben. Voor de Nederlandse markt zal dat percentage niet ver daar vandaan liggen. Het vergt bovendien niet veel verbeeldingskracht om de cijfers voor de Nederlandse markt nog iets hoger in te schatten. Zou het toeval zijn dat de grote merken hebben gekozen voor Nederland als vestigingsland voor hun truck laadpleinbedrijf Milence?

Hoe de markt zich daadwerkelijk gaat ontwikkelen, moeten we afwachten. Uit het onderzoek blijkt wel dat de merken meer nadelen dan voordelen zien aan de als het gaat om het gebruiken van waterstof in de verbrandingsmotor. Daarbij zal de prijs voor een kilo waterstof in 2030 moeten uitkomen tussen de €4,- en €5,- wil waterstof-elektrische trucks een serieuze kans maken.

Voor batterijen is er een sterke behoefte aan varianten die vaker kunnen worden opgeladen en kunnen worden ontladen. Zo zijn er voor elke technologie voldoende uitdagen. Wat als een paal boven water staat, is dat we de aankomende jaren een waanzinnige transitie tegemoet gaan. Een transitie die we sinds de overgang van paard en wagen naar de automobiel niet meer hebben meegemaakt.

Het is niet de vraag óf je de overstap naar elektrische vrachtwagens gaat maken, maar wanneer!"