‘Kansen voor Nederlandse voertuigen op zonne-energie’

Zonnepanelen op de trailer van een vrachtwagen kunnen voor forse brandstofbesparing zorgen. Foto: TNO

De Nederlandse Minister van Economische Zaken en Klimaat, Micky Adriaansens, ziet potentieel in de integratie van zon-pv in elektrische voertuigen. “Het opwekken van zonne-energie in voertuigen vermindert mogelijk de behoefte aan laadpunten langs (snel)wegen, waarmee de druk op het elektriciteitsnet verminderd zou kunnen worden”, schrijft ze in een Kamerbrief. Ze ziet kansen voor Nederlandse bedrijven.

Adriaansens gaat in haar brief aan de Tweede Kamer in op vragen van Kamerleden over de EU Solar Energy Strategy van de Europese Commissie. Zo stelt ze dat ze de ambitie om meer daken van zonnepanelen te voorzien de steun van het Nederlandse kabinet heeft. “Ik denk dat deze initiatieven een belangrijke stimulans zijn voor verdere uitrol van zon-PV in Europa”.

Meer specifiek gaat ze in op het stimuleren van zonne-energie in de automotive industrie. Ze meldt ze aan de Tweede Kamer dat het uitgangspunt voor het kabinet is dat emissieloos rijden vooralsnog techniekneutraal moet zijn. “Generiek kan zonne-energie in de automotive industrie worden ondersteund door (fiscale) stimuleringsmiddelen zoals de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelwerk (WBSO) en MKB-innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT). Echt nieuwe innovaties als zonneauto’s kunnen daarnaast profiteren van financieringsinstrumenten zoals de Vroegefasefinanciering, het Innovatiekrediet en de Seed Capitalregeling. Ook stond vorig jaar de Subsidieregeling R&D Mobiliteitssectoren open, waaruit onder meer Lightyear middelen heeft ontvangen”, schrijft Adriaansens. Ze meldt verder dat het fiscale investeringsvoordeel voor ondernemers die investeren in de aanschaf van zonneauto’s is vergroot per 2022 in de Milieu Investering Aftrek (MIA). “Ook is de definitie van een zonneauto mede op hun verzoek binnen de MIA aangescherpt.”

Kansen

De minister geeft aan kansen te zien voor voertuigen die hun eigen zonne-energie opwekken: “Het opwekken van zonne-energie in voertuigen vermindert mogelijk de behoefte aan laadpunten langs (snel)wegen, waarmee de druk op het elektriciteitsnet verminderd zou kunnen worden.” Elektrisch rijden vermindert volgens de minister bovendien de uitstoot in de transportsector alleen indien de gebruikte elektriciteit uit hernieuwbare bronnen komt. “Het integreren van de opwek van zonne-energie in voertuigen zelf is een manier om zeker te weten dat de gebruikte elektriciteit hernieuwbaar is.”

Ook denkt Ariaansens dat “de met de grotere energie-autonomie gepaard gaande grotere actieradius elektrische voertuigen aantrekkelijker kan maken voor consumenten en daarmee een positief effect hebben op tijdige emissiereductie van de mobiliteitssector.” 

Ze refereert aan TNO, dat al op verschillende manieren actief op het gebied van Vehicle Integrated PV (VIPV) voor zogenoemde zonneauto’s, onder andere in de samenwerking met Lightyear. “Hier liggen voor Nederland kansen.” Voor extra steun aan de sector wil ze eerst een Europees pilotproject afwachten.

Hoogstandjes

De genoemde samenwerking tussen Lightyear en TNO richt zich op verdere verbeteringen en op volgende generaties. TNO levert de kennis om de geïntegreerde zonnestroomtechnologie verder te perfectioneren. Bij het ontwerp van het zonnedak houden de experts rekening met zowel de technische mogelijkheden van de pv-modules als de technische eisen van de autofabrikanten, de wettelijke veiligheidseisen en de wensen van de consument. Een van de doelen is de zonnepanelen nog energiezuiniger en lichter van gewicht te maken. Door gebruik te maken van TNO-technologie kan Lightyear de zonnecellen effectiever en gemakkelijker in het productieproces integreren. Met de Lightyear One, een van de eerste commercieel verkrijgbare auto’s op zonne-energie, is een doorbraak aanstaande. De zelfopladende zonne-auto werd gerealiseerd met technologische hoogstandjes van TNO en komt dit jaar op de markt.

Volgens TNO rijden er in 2025 “naar verwachting meer dan 50 miljoen elektrische voertuigen op de weg die duurzame elektriciteitsbronnen nodig hebben. Het integreren van zonnecellen en -modules in de carrosserie zelf (VIPV) maakt in potentie veel mogelijk”, stelt Bonna Newman van het onderzoeksinstituut. “Bij TNO lossen we de uitdagingen op van de integratie van pv in de carrosserie zodat de technologie zo effectief mogelijk is. Het verwachte vermogen dat wordt gegenereerd door de zonne-energie wordt op elk moment berekend, afhankelijk van de lokale hoeveelheid licht (zon, wolken, gebouwen en schaduw), en de positie, snelheid en stroombehoefte van het voertuig. Dit vereist het combineren van multidisciplinaire expertise binnen TNO op het gebied van zonne-energie, elektrische aandrijflijnen en transportlogistiek.

Vrachtwagens

TNO en Lightyear zijn niet de enige Nederlandse innovators. De Nederlandse startup IM Efficiency heeft als doel om goederenvervoer over de weg te verduurzamen. Met hun innovatieve oplossing SolarOnTop installeren zij zonnepanelen op vrachtwagens, zodat deze geen diesel meer gebruiken voor de elektronica aan boord. Hiermee kan het brandstofgebruik per vrachtwagen met wel 5,5 procent worden gereduceerd.

 SolarOnTop bestaat uit flexibele zonnepanelen, een lithiumaccu en slimme regelelektronica. De zonnepanelen zijn flinterdun, flexibel en wegen drie keer minder dan gewone zonnepanelen. De stroom van de panelen gaat naar een batterijsysteem, dat is aangesloten op de accu van de vrachtwagen.

De zonne-energie wordt op drie verschillende manieren gebruikt. Tijdens het rijden draait het motormanagement op zonne-energie, waardoor de dynamo geen stroom meer hoeft te genereren. Dat zorgt voor minder brandstofgebruik en dus ook minder CO2-uitstoot. Daarnaast levert SolarOnTop tijdens stilstand stroom aan het voertuig, waardoor de verbrandingsmotor niet meer stationair hoeft te draaien. En tot slot laadt het systeem de elektrische apparatuur in de vrachtwagen op.

Het systeem kan op zowel bestaande als nieuwe vrachtwagens worden toegepast en is geschikt voor ongeveer 50 procent van de vrachtwagens.

Distributiecentra

Eerder onderzocht de Stichting Natuur en Milieu al de potentie van zonnedaken op distributiecentra. Door zonnepanelen op daken van distributiecentra te plaatsen, kan de uitrol van elektrisch vrachtvervoer versneld worden. De combinatie van zonnepanelen op – ook kleinere en oudere – daken van distributiecentra en bedrijven én een eigen oplaadstation voor elektrisch vrachtvervoer heeft volgens Natuur & Milieu grote potentie. De elektrificatie van het vrachttransport over de weg zal volgens de onderzoekers resulteren in een substantiële elektriciteitsvraag. ‘Het grootste deel van de laadbehoefte ontstaat op de circa 4.000 bedrijventerreinen in Nederland. Ongeveer 70 procent van de laadbehoefte voor de logistieke sector wordt verwacht op privaat terrein bij distributiecentra.