De rol van de overheid in het stimuleren van emissieloos vrachtverkeer
Met Marijn Roks van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Introductie door Johnny Nijenhuis, e-truck expert en ambassadeur van Zero Emission | Ecomobiel:
“Stimuleert de overheid elektrische rijden? Of maakt het dieselvrachtwagens onmogelijk? Dat is wat we Marijn Roks, van het ministerie van I&W vroegen. Het antwoord laat zich raden. Wie ooit heeft geroepen dat de overheid meer ondersteuning zou moeten bieden bij de transitie naar elektrische vrachtwagens moet dit stuk zeker even gaan lezen.
Want de aanZET is een regeling die we allemaal wel kennen. Maar wist jij dat er ook wordt gewerkt aan een subsidie voor laadinfrastructuur? En wat te denken van subsidies voor het tanken van waterstof? Als klap op de vuurpijl gaat halverwege 2026 de vrachtwagenheffing van start. Elektrische vrachtwagen krijgen hier duizenden euro’s voordeel per jaar.”
Kennis over de realisatie en operatie van laadinfrastructuur is daarom een belangrijk item op de agenda van veel vervoersbedrijven. Vanuit de werkgroep Logistiek van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) is de afgelopen twee jaar hard gewerkt aan een groot aantal onderzoeken en handreikingen. Aanvullend op deze inmiddels beschikbare informatie spelen verschillende vragen als: welke subsidies komen er voor de realisatie van laadinfrastructuur, wat behelst de vrachtwagenheffing precies en welke rol is voor waterstof weggelegd? We praten erover met Marijn Roks, Beleidsmedewerker terugsluis vrachtwagenheffing bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
“Met de Aanschafsubsidieregeling Zero-Emissie Trucks -kortweg AanZET- bieden we ondernemers en non-profitorganisaties die een nieuwe, emissieloze vrachtauto willen kopen nu al financiële steun. Hiermee zijn de meerkosten -een dieseltruck kost om en nabij de honderdduizend euro, een emissieloze vrachtwagen drie-en-een-half tot vier keer zoveel- zeker niet gedekt, maar het helpt natuurlijk wel. In april van dit jaar is de tweede tranche van AanZET opengesteld en uit de overweldigende vraag concluderen we dat de sector welwillend is om de overstap naar emissieloos transport te maken. Het is mooi dat steeds meer ondernemers overgaan op elektrisch, maar zij -en wij- willen deze e-trucks natuurlijk ook daadwerkelijk laten rijden kunnen opladen. Reden voor het ministerie van IenW om zich te buigen over hoe we de laadinfrastructuur voor wat? (logistiek / vrachtwagens kunnen stimuleren.”
Basisnetwerk en businesscase
“Laden langs de snelweg is duurder dan op het eigen terrein, maar om een rit vol te maken is bijladen vaak toch nodig. Daarom zet het Rijk zich in voor de realisatie van een landelijk dekkend netwerk van publieke logistieke laadinfrastructuur. Hiervoor is, samen met ElaadNL, het initiatief LoLa (Logistiek Laden) in het leven geroepen. Dat zet zich in om de realisatie van publieke snellaadlocaties te versnellen door bijvoorbeeld de benodigde aansluitcapaciteit inzichtelijk te maken. Het ministerie is op haar beurt ook bezig met het opzetten van een stimuleringspakket voor publieke laadinfrastructuur..”
Laden op eigen terrein
Het ministerie is ook bezig met de voorbereiding van een subsidieregeling voor private laadinfrastructuur. De kosten voor laden op eigen terrein zijn voor iedere ondernemer verschillend. Deze zijn namelijk grotendeels afhankelijk van de staat van het elektriciteitsnetwerk op de betreffende locatie. “Bij voldoende capaciteit is het mogelijk maken van laden op eigen terrein relatief eenvoudig: je volstaat vaak met het plaatsen en aansluiten van een laadpaal. Het kan echter niemand zijn ontgaan dat het net aardig vol zit en uitbreiding tot wel jaren kan duren. Dit vraagt om het zoeken naar slimme oplossingen. Denk aan het benutten van capaciteit van de buren, een slim energiecontract of het inzetten van batterijcapaciteit.”
Ook waterstof wordt gestimuleerd
Met bovengenoemde maatregelen is de inzet op het stimuleren van emissieloos rijden vanuit de overheid nog niet compleet. Vorig jaar kondigde de staatssecretaris van IenW een regeling inzake waterstof in mobiliteit aan. “Dit wordt een subsidieregeling waarin consortia bestaande uit een tankstationhouder en ondernemers uit de buurt die bereid zijn tot aanschaf van waterstofvoertuigen gezamenlijk op financiële steun kunnen rekenen. Hiermee stimuleren we emissieloos rijden en wordt tegelijkertijd de businesscase voor de exploitant van het tankstation gegarandeerd.”
De vrachtwagenheffing uitgelicht
Met de invoering van de vrachtwagenheffing in 2026 gaan eigenaren van binnenlandse en buitenlandse vrachtwagens per kilometer betalen. De vrachtwagenheffing zal gelden op vrijwel alle snelwegen en, op basis van onderzoek en overleg op een aantal N-wegen en gemeentelijke hoofdwegen. Dit gebeurt om uitwijkend vrachtverkeer zoveel als mogelijk te voorkomen. De netto-opbrengst uit de heffing wordt in overleg met de vervoerssector teruggesluisd in de vorm van subsidies voor verduurzaming en innovatie van de vervoerssector. Het gaat naar verwachting om zo’n 250 miljoen per jaar.“ Zo zijn we in staat de vervoerssector sneller te innoveren en te verduurzamen. Op dit moment zijn de tarieven -die neerkomen op gemiddeld € 0,15 per kilometer- nog gebaseerd op gewicht en Euro-emissieklasse. Maar nog voor de start van de vrachtwagenheffing dient dit aangepast te worden en zal het tarief worden gebaseerd op de CO2-uitstoot van het voertuig. Tijdens de wetsbehandeling van de vrachtwagenheffing is de motie die oproept tot maximale korting voor emissieloze voertuigen -tot 75%- aangenomen. Dat levert straks dus een direct voordeel voor de e-truck op! Over de uiteindelijke tarieven komt naar verwachting aan het eind van dit jaar meer duidelijkheid.”
Kijk ook op vrachtwagenheffing.nl voor meer informatie en nieuws.