“Na 2040 zal naar verwachting bijna geen dieseltruck worden verkocht.”

Vraag je programmamanager terugsluis vrachtwagenheffing van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) Jochem Sprenger naar de Aanschafsubsidieregeling Zero-Emissie Trucks (AanZET) en aanverwante subsidieregelingen dan krijg je alle gewenste informatie én maak je direct kennis met de bevlogenheid van deze expert. Daarnaast krijg je inzicht in zijn realiteitszin, want Sprenger begrijpt als geen ander dat batterij-elektrisch rijden nog niet voor iedereen haalbaar is.

De Aanschafsubsidieregeling Zero-Emissie Trucks (AanZET) is voor ondernemers en non-profitorganisaties die een nieuwe, volledig emissieloze vrachtauto willen kopen of financial-leasen. Nieuwe e-trucks in voertuigcategorie N3 of N2 groter dan 4.250 kg komen in aanmerking voor subsidie. “Hoewel batterij-elektrische vrachtwagens in gebruik een stuk goedkoper zijn dan dieseltrucks, zijn ze in aanschaf soms wel drie keer duurder. Daarom kiest de overheid ervoor om mee te betalen,” vertelt Sprenger. Met AanZET verkleint de overheid – afhankelijk van de grote van het bedrijf - de aanschaf met gemiddeld een derde van de totaalprijs. De dertig miljoen die de overheid in 2023 beschikbaar stelde, was binnen een dag vergeven. Sterker nog, er is voor 120 miljoen subsidie aangevraagd. Op dinsdag 26 maart van dit jaar volgt er een nieuwe ronde waarin er 45 miljoen in de subsidiepot komt -goed voor een financiële bijdrage voor 700 vrachtwagens- en de verdeling eerlijker wordt: “Ondernemers mogen per dag maar één vrachtwagen aanmelden. Zo voorkomen we dat grote bedrijven de pot opslokken en het mkb en kleine ondernemers met lege handen achterblijven.”

Extra impulsen voor duurzaam transport

“Om duurzaam transport een extra impuls te geven en de groei van het aantal elektrische vrachtwagens te faciliteren, komt er vanaf de zomer ook een subsidiepot van ongeveer tien miljoen euro  voor laadinfrastructuur. Bovendien gaan we vanaf 2026 vrachtwagenheffing invoeren waarbij emissieloze trucks een korting van 81% op het tarief krijgen. Waar een 32 tons dieseltruck 17,1 cent per kilometer gaat betalen, kom je met een elektrische truck weg met 3,3 cent. Elektrisch vrachtvervoer wordt dan in veel gevallen goedkoper dan een dieseltruck. En als je concurrent dan net een elektrische vrachtwagen heeft.” De netto-opbrengsten van de vrachtwagenheffing -naar verwachting zo’n 250 miljoen per jaar- zullen in overleg met de vervoerssector worden teruggesluisd naar de sector, door het geld in te zetten voor innovatie en verduurzaming van deze sector.

Denkwerk

Sprenger benadrukt dat elektrisch rijden denkwerk vergt. “Dat de transportmarkt gaat veranderen, is een feit. De schommelingen van de energieprijzen zal steeds belangrijker onderdeel worden van de planning van een transportondernemer. De zonnepanelen van het bedrijf kunnen gebruikt worden om vrachtwagens op te laden, maar de opgewekte stroom kan ook tegen forse tarieven worden teruggeleverd aan het net. Iets wat op sommige momenten misschien wel geld zal kunnen opleveren dan de vrachtwagen in te zetten voor transport. En ik begrijp dat de meeste transportondernemers geen energiehandelaren zijn. Gelukkig zijn er veel specialistisch adviseurs die transportondernemers hiermee kunnen helpen. Ja, het is een puzzel, maar we hebben het hier over ondernemers, die weten daar wel raad mee. Wanneer terugleveren van stroom meer geld oplevert dan het realiseren van transport, dan heeft dat bijvoorbeeld gevolgen voor de prijs van logistiek.”

“Op dit moment rijden er zo’n 1.500 elektrische vrachtwagens, 1% van het Nederlandse wagenpark. In 2030 verwachten we dat dat er ongeveer 25.000 zullen zijn en de verwachting is dat na 2040 een batterij-elektrische vrachtwagen goedkoper is dan een dieseltruck en daardoor dat bijna alle transportondernemers een elektrische vrachtwagen zullen kopen. Dat betekent dat er zaken significant anders worden. Met name in de energie-infrastructuur. Misschien is het verstandiger om op andere momenten te gaan rijden of komen er enorme containers met stroom ten behoeve van deze vrachtwagens. Het ministerie gaat ook de aanleg van grote laadpleinen bij truckparkings ondersteunen  -verplichte rusttijd is immers een ideaal moment om bij te laden - en wij verkennen of hoogspanningsleidingen boven snelwegen om tijdens het rijden bij te laden zouden helpen om de laadbehoefte van ondernemers te ondersteunen.”

Blijvertje

“Het is een enorme transitie die echt nog wel vijftien jaar nodig heeft. Gebruik de levertijd van een elektrische vrachtwagen -die gauw een jaar is- voor het vergaren van informatie (Sprenger wijst ondernemers ook graag op reeds bestaande cursussen, trainingen en tools, red.) en het leggen van de laadpuzzel. Zijn er mogelijkheden om met andere ondernemers samen te werken? Ondernemers die overdag stroom verbruiken voor hun machines in plaats van ’s nachts zoals voor het laden van elektrische vrachtwagens? En kijk ook eens naar initiatieven in de regio. In sommige regio’s staan publieke vervoersbedrijven open voor samenwerking. Rijkswaterstaat op haar beurt biedt haar enorme stroomcapaciteit -gerealiseerd voor noodsituaties waarin rook in hoog tempo uit tunnels gezogen moet kunnen worden- op sommige plekken graag aan. Mits er afgeschakeld kan worden in geval van calamiteit uiteraard.”

Jezelf verdiepen is volgens Sprenger de eerste te zetten stap, gevolgd door het doorlopen van een cursus of training. “Een ander punt dat ik graag onder de aandacht breng, is het feit dat steeds meer opdrachtgevers duurzaam transport gaan eisen. Krijg je het financieel nog niet rond? Ga dan in gesprek. Er zijn opdrachtgevers die willen meebetalen aan verduurzaming. Besef ook dat je jezelf met duurzaam transport op de kaart zet. Er is geen weg terug.”