Nederland introduceert vrachtwagenheffing

Medio 2026 voert Nederland een vrachtwagenheffing in. Net als landen om ons heen betalen eigenaren van vrachtwagens dan een bedrag per gereden kilometer op de snelwegen, een aantal N-wegen en enkele gemeentelijke wegen. Deze heffing vervangt het huidige Eurovignet en de motorrijtuigenbelasting gaat fors omlaag. De hoogte van de heffing per kilometer wordt gebaseerd op voertuiggewicht, euro-emissieklasse en CO₂-uitstoot. De netto-opbrengsten worden geïnvesteerd in verduurzaming en innovatie van de transportsector.

Samenwerking met de sector
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt nauw samen met brancheorganisaties Transport en Logistiek Nederland (TLN), evofenedex en VERN om de heffing vorm te geven. "We hebben afgesproken dat de netto-opbrengsten van heffingsgelden beschikbaar komen voor verduurzaming en innovatie. Dit noemen we terugsluis," aldus Arjan van Vliet, plaatsvervangend programmamanager terugsluis bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Subsidies voor emissievrije vrachtwagens
Een belangrijk onderdeel van de terugsluis is de Aanschafsubsidieregeling Zero-Emissie Trucks (AanZET). Deze subsidie vergoedt een deel van de meerkosten voor nieuwe emissievrije vrachtwagens. Sinds de start is er al subsidie toegekend voor zo’n 2.400 trucks, waarvan er op dit moment zo’n 1.200 op de weg gebracht zijn. "De eerste tranches waren binnen enkele dagen uitgeput. Er is dus enorm veel belangstelling voor," merkt Van Vliet op. Om de overstap naar een zero-emissie voertuig ook voor middelgrote en kleine ondernemers aantrekkelijk te maken, komen zij in aanmerking voor grotere subsidies en mogen bedrijven maximaal voor één truck per dag subsidie aanvragen. "Zo maken we de subsidies toegankelijk voor iedereen. We vinden het belangrijk dat elke ondernemer de stap kan maken," voegt hij toe.

Investeringen in laadinfrastructuur
Naast de aanschaf van voertuigen is er aandacht voor de benodigde laadinfrastructuur. De Subsidieregeling Private Laadinfrastructuur bij Bedrijven (SPriLa) ondersteunt bedrijven bij de aanleg van laadpalen en energieopslag. “Op eigen terrein laden is vaak voordeliger dan onderweg. Dat heeft invloed op de winstmarges.”

Efficiëntere logistiek en innovatie
Het ministerie streeft naar minder gereden kilometers en een betere benutting van laadcapaciteit van vrachtwagens. Dit zorgt voor minder uitstoot. Hiervoor worden samenwerkingsverbanden opgezet om efficiëntie in de logistieke keten te verbeteren. Het lijkt op marktplaatsen voor het delen van vrachtwagenruimte. Uit onderzoek weten we dat dat lastig is. Waarom zou je het doen als je al een betalende opdrachtgever hebt? En is het spannend om samen te werken met concurrenten? Het aanschaffen van elektrische vrachtauto’s is hierbij vergeleken relatief eenvoudig," aldus Van Vliet. “Daarom verkennen we actief  de kansen van digitale marktplaatsen die bedrijven faciliteren in het delen van vrachtwagenruimte. Het beoogde effect is een betere benutting van bestaande transportcapaciteit en minder gereden kilometers. Een ander onderdeel is het Expertisehuis Logistiek, waar ondernemers ondersteuning krijgen bij het efficiënter maken van hun transport. Met softwaretools en analyses krijgen bedrijven inzicht in verbeterpunten binnen hun ritplanning en CO₂-uitstoot. Efficiënter transport vraagt om samenwerking en gedragsverandering. Dat vergt meer tijd en energie."

Verder verkent het ministerie de toegevoegde waarde van de Super EcoCombi (SEC). Dat is een vrachtwagen van ongeveer 32 meter lang. Deze voertuigen, die al in Spanje en Scandinavië worden gebruikt, kunnen meer lading vervoeren en zo het aantal ritten verminderen. "We streven ernaar dit jaar met de SEC een eerste test op de openbare weg te doen. We laten experts analyseren hoe chauffeurs en weggebruikers de SEC  ervaren, onder welke condities er veilig van gebruik kan worden gemaakt en hoe dit type voertuig inpasbaar is in de logistiek," zegt Van Vliet.

Toekomstperspectief
Hoewel de implementatie van emissievrije vrachtwagens uitdagingen kent, zoals een beperkte actieradius en hoge aanschafkosten, ziet het ministerie positieve ontwikkelingen. "We laten zien dat elektrisch rijden heel efficiënt kan zijn als het past bij je ritpatronen. Met 80% van de ritten binnen een straal van 300 kilometer is de overstap naar elektrische vrachtwagens voor veel bedrijven haalbaar. Banken staan open voor leningen, mits de investering bedrijfseconomisch verantwoord is. ”

Met de invoering van de vrachtwagenheffing en de bijbehorende subsidies zet Nederland een belangrijke stap richting een duurzamere en efficiëntere transportsector.