Probleemloos laden? Het begint met testen
Focus op communicatie tussen laadpaal en voertuig
De opmars van elektrisch vervoer kent een ongekende versnelling. Dat is mooi, maar het brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee. Hoe zorgen we ervoor dat elektrische trucks, bestelbussen en personenauto’s vandaag en morgen probleemloos kunnen laden, zonder storingen bij de laadpaal of onverwachte situaties onderweg? Het antwoord ligt in een hal in Arnhem, waar ElaadNL in haar Testlab dagelijks voertuigen en laadpalen test op het gebied van interoperabiliteit, power quality, smart charging, cybersecurity, ketentesten en netbeheer.
“We leggen de focus op de communicatie tussen laadpaal en voertuig,” vertelt Robert Italiaander Electrical Engineer van Testlab ElaadNL. “Dat doen we zowel voor AC- als DC-laden. Het gaat heel vaak goed gelukkig. Maar als het één procent van de tijd misgaat, zijn dat nog steeds duizenden laadsessies.” In het testlab komen voertuigen langs om te zien hoe goed ze overweg kunnen met de tientallen soorten laadpalen die Nederland rijk is. Onder andere de communicatie van deze laadpalen richting de voertuigen wordt onder de loep genomen. “Tussen laadpaal en voertuig worden heel veel berichten heen en weer gestuurd. Als daarin iets misgaat -bijvoorbeeld als een verkeerd vermogen wordt doorgegeven- dan wordt er niet geladen. Het gebeurt ook dat de communicatie na enige tijd wegvalt. Dat zijn twee veelvoorkomende fouten die we proberen te ondervangen.”
Elaad op Zero Emission | Ecomobiel
ElaadNL is in 2009 opgericht door de gezamenlijke netbeheerders. Het doel? Zorgen dat elektrisch laden in Nederland veilig, betrouwbaar en slim gebeurt. Het lab in Arnhem is inmiddels uitgegroeid tot dé plek waar fabrikanten hun producten kunnen testen. Gratis. Want het belang is groter dan commerciële belangen: een goed werkend laadnetwerk is essentieel voor de energietransitie.
Fabrikanten aan tafel
“Vaak vragen we een fabrikant om een engineer mee te sturen naar de tests. Als er dan iets misgaat, kunnen ze ter plekke een softwareaanpassing doen. Lukt dat niet, dan sturen we logs door. Daarnaast krijgen alle fabrikanten een rapport waar alle bevindingen in staan. De ene fabrikant is fanatieker in het verwerken van de feedbak dan de ander, maar samen lossen we veel op.” Inmiddels staan er in het lab zo’n twintig DC laadpalen en 50 AC laders opgesteld, van verschillende merken en types. De voertuigen blijven meestal een week, daarna gaan ze weer terug naar de fabrikant. “Naast veel personen voertuigen, bouwvoertuigen en bussen hebben we inmiddels negen trucks getest,” zegt Italiaander. “Het goede nieuws is dat we ze allemaal konden laden. Maar sommige combinaties werken minder goed. Dan gaat het om finetuning.”
Slim laden op logistieke pleinen
De toekomst van laden ligt niet alleen bij de laadcombinatie, maar ook in de manier waarop we energie delen. Zeker op bedrijventerreinen en in logistieke hubs. “Je ziet dat er veel energie nodig is om te laden, maar het net kent beperkingen,” legt Italiaander uit. “Slim samenwerken kan een oplossing zijn. Door onderling afspraken te maken en energie slim te delen, kun je de netcapaciteit veel beter benutten.” Daar wordt al mee geëxperimenteerd. Ondernemers op bedrijventerreinen verkennen samen met netbeheerders hoe ze samen het energiemanagement kunnen optimaliseren.. De juridische kaders zijn nog niet helemaal uitgekristalliseerd, maar de praktijk wijst de weg. Ook slim laden steeds belangrijker. “Je kunt niet al je trucks tegelijk inpluggen en verwachten dat ze binnen een paar uur vol zijn, dat vergt heel veel vermogen tegelijk” zegt Italiaander. “Soms moet je inpluggen en later laden of gespreid over de nacht. Dan laad je eerst voertuig a, b en c, en daarna d, e en f. Dat vergt slimme aansturing.”
Wat komt er nog aan?
Op technisch vlak liggen er volgens Italiaander zeker innovaties in het verschiet. De volgende grote stap is vehicle-to-grid (V2G), waarbij voertuigen niet alleen stroom opnemen, maar ook kunnen terugleveren aan het net. “Technisch is het mogelijk,” vertelt Italiaander. “De protocollen zijn er, er zijn al laadpalen die het kunnen. Bij personen vervoer zijn er nu al voorbeelden waar bij V2G wordt toegepast om het net te ontlasten in piek uren. Echter moet het bij de logistiek nog geimplementeerd worden, ”Of de logistieksector daarop zit te wachten, is een tweede. “De vraag is of het past in de logistiek planning, of het past bij het profiel van de beschikbare netcapaciteit en of er een goede businesscase voor is.. Natuurlijk kun je een volgeladen voertuig inzetten voor ander verbruik of voor handelen in energie, maar of dat realistisch is in de logistieke sector, weet ik niet.”
Meer weten over het werk van ElaadNL?
Bezoek www.elaad.nl voor meer informatie over het testlab, de open protocollen (zoals OCPP en ISO 15118), en lopende innovatieprojecten rondom slim laden, netintegratie en vehicle-to-grid.